ΤΟ ΝΕΡΟ ΠΟΥ ΤΡΥΠΗΣΕ ΤΗΝ ΠΕΤΡΑ
Περιοχές σαν τους Λουσούς, στις οποίες κυριαρχούν οι ασβεστόλιθοι, χαρακτηρίζονται από εντυπωσιακές καρστικές γεωμορφές, όπως οι καταβόθρες. Η περιοχή των Λουσών, και η γύρω περιοχή πέρα από τις καταβόθρες, είναι συνδεδεμένη με αρχαιολογικά δεδομένα καθώς στη θέση αυτή υπήρχαν οι Αρχαίοι Λουσοί που ήταν πόλη της Αρκαδικής Αζανίας όπου ήταν χτισμένο και το ιερό της Αρτέμιδος προς τιμήν της Θεάς. Ερείπια της αρχαίας πόλης των Λουσών και του ιερού της Αρτέμιδος καθώς και αρχαιολογικά ευρήματα έχουν ανακαλυφθεί στην περιοχή.
Γεωποικιλότητα
Στην περιοχή των Λουσών κυριαρχούν οι ασβεστόλιθοι. Οι ασβεστόλιθοι είναι ανθρακικά πετρώματα τα οποία διαλύονται εύκολα με τη δράση του νερού. Τα επιφανειακά νερά, εμπλουτισμένα σε διοξείδιο του άνθρακα (CO2) (από την ατμόσφαιρα και το έδαφος) αντιδρούν με τα ανθρακικά άλατα του ασβεστόλιθου, διαλύουν τμήματά του και διευρύνουν ήδη υπάρχουσες ρωγμές δημιουργώντας έγκοιλα (ανοίγματα) στα ασβεστολιθικά πετρώματα. Η διαδικασία ονομάζεται καρστικοποίηση και οδηγεί στο σχηματισμό διαφόρων γεωμορφών υπόγειων και επιφανειακών που ονομάζονται καρστικές.
Η καταβόθρα των Λουσών είναι μια σημαντική καρστική γεωμορφή της περιοχής. Καταβόθρα ονομάζεται μια επιφανειακή γεωμορφή σε μορφή αγωγού, ο οποίος καταλήγει σε άνοιγμα στο έδαφος, ή στον βυθό ενός υδάτινου σώματος μέσω του οποίου διέρχεται νερό. Μέσω της καταβόθρας, γίνεται αποστράγγιση της κοιλάδας των Λουσών, η οποία πλημμυρίζει τους χειμερινούς μήνες και δημιουργείται μια λίμνη.
Βιοποικιλότητα
Η κοιλάδα των Λουσών με το εύφορο αργιλώδες έδαφος χρησιμοποιείται παραδοσιακά για καλλιέργεια δημητριακών, ενώ στις πλαγιές κυριαρχεί η μακκία βλάστηση με πουρνάρι Quercus coccifera. Στα βορειοανατολικά της κοιλάδας κυριαρχούν δάση Κεφαλληνιακής ελάτης (Abies cephalonica) ενώ στα νότια της κοιλάδας, συναντώνται φυλλοβόλα δάση με βελανιδιές Quercus frainetto. O Γεώτοπος βρίσκεται κοντά στις Προστατευόμενες Περιοχές «ΑΙΣΘΗΤΙΚΟ ΔΑΣΟΣ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ» (GR2320004), «ΣΠΗΛΑΙΟ ΚΑΣΤΡΙΩΝ» (GR2320009) και «ΌΡΟΣ ΧΕΛΜΟΣ (ΑΡΟΑΝΙΑ) – ΦΑΡΑΓΓΙ ΒΟΥΡΑΪΚΟΥ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ» (GR2320013) του δικτύου Natura 2000. Η ορνιθοπανίδα της περιοχής περιλαμβάνει πτηνά, όπως ο Χρυσαετός (Aquila chrysaetos), και ο Μπούφος (Bubo bubo).
