ΟΙ ΜΠΑΧΑΜΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Το χωριό Πριόλιθος (παλαιότερη σλαβική ονομασία Σιρμπάνι τόπος εγκατάστασης αιχμαλώτων πολέμου των μεσαιωνικών χρόνων) βρίσκεται σε υψόμετρο 800μ. Χαρακτηριστικό της περιοχής είναι μια ακολουθία πετρωμάτων που προσφέρει ένα ταξίδι στο χρόνο. Δηλαδή πως ήταν η περιοχή πριν από εκατομμύρια χρόνια, μια βαθιά θάλασσα, αντίστοιχη με τις σημερινές Μπαχάμες του Ατλαντικού ωκεανού.
Γεωποικιλότητα
200 εκατομμύρια χρόνια πριν σχηματίστηκε ο μεγάλος ωκεανός της Τηθύος. Τμήμα του είναι ένας «μικρός» ωκεανός, ο ωκεανός της Πίνδου.
Στα αρχικά στάδια ανάπτυξης του ωκεανού της Πίνδου (247-237 εκατ. χρόνια πριν), υλικά από την γειτονική ξηρά, εξαιτίας του βάρους τους, μετακινήθηκαν γρήγορα πολλές φορές μέσα σε υποθαλάσσια κανάλια και συγκεντρώθηκαν στα σημεία όπου γινόταν η μετάβαση από τα πιο ρηχά νερά στα πιο βαθιά, όπως συμβαίνει σήμερα στις νήσους Μπαχάμες.
Μία τέτοια χαρακτηριστική ακολουθία ιζημάτων – η μοναδική στην περιοχή του γεωπάρκου – εντοπίζεται στον γεώτοπο του Πριόλιθου και ονομάζεται «σχηματισμός Πριόλιθου». Τα πετρώματα αυτά εντοπίζονται σε πολλές περιοχές τις Ελλάδας. Αποτελείται από ψαμμίτες (συμπαγοποιημένη άμμος) με παρεμβολές πηλιτικών και αργιλικών στρωμάτων (πιο λεπτόκοκκα ιζήματα). Τα ιζηματογενή στρώματα πολλές φορές εναλλάσσονται κυκλικά, μαρτυρώντας πολλαπλά επεισόδια μετακίνησης υλικού.
Στα πετρώματα αυτά βρέθηκαν απολιθώματα θαλάσσιων οργανισμών όπως κοχύλια και δόντια μικρών ασπόνδυλων, σκωλήκων, τα οποία ζούσαν αποκλειστικά εκείνη την εποχή. Με τον τρόπο αυτό γνωρίζουμε σήμερα την ηλικία των πετρωμάτων που τα περιέχουν.
Βιοποικιλότητα
O Γεώτοπος βρίσκεται κοντά στη Ζώνη Ειδικής Προστασία (ΖΕΠ) για την Ορνιθοπανίδα «ΟΡΟΣ ΧΕΛΜΟΣ (ΑΡΟΑΝΙΑ) – ΦΑΡΑΓΓΙ ΒΟΥΡΑΪΚΟΥ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ» (GR2320013) του δικτύου Natura 2000. Η ορνιθοπανίδα της περιοχής παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον και περιλαμβάνει πτηνά όπως ο Χρυσαετός (Aquila chrysaetos), και ο Μπούφος (Bubo bubo).
