ΩΚΕΑΝΟΙ, ΠΟΤΑΜΙΑ ΚΑΙ ΜΥΘΟΙ
Ο γεώτοπος των Ρωγών θεωρείται εξαιρετικής σημασίας επειδή παρουσιάζει μια τυπική ιζηματογενή ακολουθία που αποτέθηκε εκατομμύρια χρόνια πριν στον βυθό του ωκεανού της Πίνδου. Οι Ρωγοί μαζί με την γειτονική περιοχή του Σκεπαστού αποτελούν τα λεγόμενα στην αρχαιότητα Κερύνεια όρη. Αυτή η ορεινή περιοχή είναι πολύ γνωστή από την Αρχαία Ελληνική Μυθολογία και πιο συγκεκριμένα από έναν από τους μύθους του Ηρακλή, την αιχμαλωσία του ιερού ελαφιού της θεάς Άρτεμης με τα χρυσά κέρατα (Κερυνίτης Έλαφος), που ζούσε στην Κερύνεια.
Γεωποικιλότητα
Οι Ρωγοί αποτελούνται από ιζηματογενή πετρώματα (λεπτοπλακώδης ασβεστόλιθοι, ψαμμίτες, μάργες και λεπτοπλακώδεις ραδιολαρίτες) ηλικίας περίπου 145 – 139 εκατ. χρόνων πριν, καθώς επίσης και από γκρι πλακώδεις ασβεστόλιθους ηλικίας 139-66 εκ. χρόνων πριν. Τα πετρώματα αυτά αποτελούν τα απομεινάρια του ωκεανού της Πίνδου στην περιοχή. Πάνω σε αυτά αποτέθηκαν νεότερα ιζήματα.
Εξαιτίας της δημιουργίας της τάφρου της Κορίνθου, η περιοχή ανυψώθηκε και κατακερματίστηκε. Η διαδικασία αυτή κατέληξε στην δημιουργία μιας σειράς από ημι-τάφρους (μοιάζουν με μισές λεκάνες απόθεσης ιζημάτων), μέσα στις οποίες συσσωρεύτηκαν τα ιζήματα, τα οποία στη συνέχεια ανυψώθηκαν αρκετές εκατοντάδες μέτρα.
Στην περιοχή των Ρωγών υπάρχει το μεγάλο κανονικό ρήγμα της Κερπινής. Το ρήγμα αυτό δημιούργησε το χώρο για την απόθεση των ιζημάτων. Τα νεότερα ιζήματα αποτελούνται από κροκαλοπαγείς φάσεις (κροκαλοπαγή Κερπινής), που δημιουργήθηκαν λόγω μεταφοράς ιζημάτων από ποτάμια και είναι μέρος των παλιότερων ιζημάτων, πάνω στα οποία επικάθονται ασύμφωνα.
Από την κορυφή του όρους Ρωγοί και νοτιοανατολικά παρατηρείται ένα άλλο σημαντικό ρήγμα, των Ρωγών. Διακρίνεται εύκολα ως μια γραμμή που εκτείνεται παράλληλα προς το υπάρχον φαράγγι στα νότια και φέρνει σε επαφή ασβεστόλιθους με τα νεότερα κροκαλοπαγή της Κερπινής.
Βιοποικιλότητα
O Γεώτοπος βρίσκεται κοντά στην Προστατευόμενη Περιοχή «ΦΑΡΑΓΓΙ ΒΟΥΡΑΪΚΟΥ» (GR2320003) που έχει χαρακτηριστεί ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ) και στη Ζώνη Ειδικής Προστασία (ΖΕΠ) για την Ορνιθοπανίδα «ΌΡΟΣ ΧΕΛΜΟΣ (ΑΡΟΑΝΙΑ) – ΦΑΡΑΓΓΙ ΒΟΥΡΑΪΚΟΥ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ» (GR2320013) του δικτύου Natura 2000. Η ορνιθοπανίδα της περιοχής παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον και περιλαμβάνει πτηνά, όπως ο Χρυσαετός (Aquila chrysaetos), και ο Μπούφος (Bubo bubo).
