ΥΠΟ ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ ΤΗΣ ΘΕΑΣ ΑΡΤΕΜΗΣ
Περιοχές σαν τους Λουσούς, στις οποίες κυριαρχούν οι ασβεστόλιθοι, χαρακτηρίζονται από εντυπωσιακές καρστικές γεωμορφές, όπως η πόλγη. Η πόλγη των Λουσών και η γύρω περιοχή είναι συνδεδεμένη με αρχαιολογικά δεδομένα καθώς στη θέση αυτή υπήρχαν οι Αρχαίοι Λουσοί που ήταν πόλη της Αρκαδικής Αζανίας όπου ήταν χτισμένο και το ιερό της Αρτέμιδος προς τιμήν της Θεάς. Ερείπια και αρχαιολογικά ευρήματα της αρχαίας πόλης των Λουσών και του ιερού της Αρτέμιδος έχουν ανακαλυφθεί στην περιοχή.
ΓΕΩΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ
Στην περιοχή των Λουσών επικρατούν ασβεστόλιθοι, οι οποίοι είναι πετρώματα που διαλύονται εύκολα από τη δράση του νερού. Το νερό της βροχής εμπλουτισμένο σε διοξείδιο του άνθρακα (CO2 ) αντιδρά με τα ανθρακικά άλατα του ασβεστόλιθου, διαλύει τμήματά του και διευρύνει ήδη υπάρχουσες ρωγμές δημιουργώντας έγκοιλα (ανοίγματα). Αυτή η διαδικασία, ονομάζεται καρστικοποίηση και οδηγεί στο σχηματισμό γεωμορφών, οι οποίες ονομάζονται καρστικοί σχηματισμοί. Τέτοιος σχηματισμός είναι η πόλγη των Λουσών.
Οι πόλγες είναι μεγάλες κλειστές καρστικές επίπεδες κοιλότητες, που περιβάλλονται από όρη. Η έκτασή τους ποικίλει από λίγα έως και εκατοντάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα ενώ συναντώνται σε διάφορα ύψη από κοντά στην επιφάνεια της θάλασσας έως και πάνω από 1000 μ.
Άλλοι καρστικοί σχηματισμοί που απαντώνται μέσα στην πόλγη των Λουσών είναι, οι καταβόθρες (καρστικά ανοίγματα που έχουν μορφή αγωγού και διευρύνονται σχεδόν κατακόρυφα μέσα στα ανθρακικά πετρώματα σχηματίζοντας σύνθετα συστήματα αγωγών που φθάνουν μέχρι την επιφάνεια του εδάφους) και τα ασβεστολιθικά hum (καρστικοί σχηματισμοί, υπολειμματικά ασβεστολιθικά πετρώματα που σχηματίζουν μικρούς λοφίσκους μέσα στην πόλγη.
Η πόλγη το χειμώνα φέρει λιμνάζοντα νερά και το καλοκαίρι μετατρέπεται σε εύφορη πεδιάδα, ενώ επιπλέον διαρρέεται από ένα μικρό ποταμό, τον Μάνα.
ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ
Η κοιλάδα των Λουσών με το εύφορο αργιλώδες έδαφος χρησιμοποιείται παραδοσιακά για καλλιέργεια δημητριακών, ενώ στις πλαγιές κυριαρχεί η μακκία βλάστηση με πουρνάρι Quercus coccifera. Στα βορειοανατολικά της κοιλάδας κυριαρχούν δάση Κεφαλληνιακής ελάτης (Abies cephalonica) ενώ στα νότια της κοιλάδας, συναντώνται φυλλοβόλα δάση με βελανιδιές Quercus frainetto.
